ZAKAŽITE TERMIN

Prevremena insuficijencija jajnika

U tim slučajevima, jajnici inhibiraju sopstvenu funkciju pre navršene 40. godine života žene, za razliku od normalne menopauze koja se obično javlja u 51. godini života. Treba imati na umu da u prevremenoj insuficijenciji jajnika postoji nasledna predispozicija, pa bi tako žena trebalo da se informiše o početku menopauze u porodičnom okruženju (majka, baka itd.).

 

Žene se rađaju sa 1.000.000 jajnih ćelija. Od dana rođenja počinje trošenje ovih jajnih ćelija brzinom koja je određena genom hromozoma X. Na početku menstruacije (menarhe) broj jajnih ćelija pada na 400.000-450.000.

Više od 20% ovih jajnih ćelija ima hromozomske anomalije, a svakog meseca se koristi 600-1200 jajnih ćelija. Telo prvo koristi jajne ćelije dobrog kvaliteta, jer one reaguju lako na hormone, dok se jajne ćelije srednjeg ili lošeg kvaliteta ostavljaju za kraj reproduktivne dobi žene. Takođe, jajne ćelije koje ostaju, trpe negativne posledice uslova životne sredine i života (pušenje, zračenje itd.).

To nije ništa novo, budući da je poznato da žene iznad 35. godine starosti koje ostaju u drugom stanju, moraju da obave opsežan preventivni prenatalni skrining zbog veće verovatnoće rađanja dece sa Daunovim sindromom ili drugim hromozomskim anomalijama.

Naravno, 35. godina nije nužno presudna godina za sve žene, budući da se ovaj uzrast odnosi na prosek. Tako neke žene mogu imati ozbiljno smanjenje pre 35. godine, a neke kasnije.

U prevremenoj insuficijenciji jajnika, žena nema jajne ćelije da začne, niti prirodnim putem, niti putem vantelesne oplodnje. Osim toga, mora se suočiti i sa opštim zdravstvenim problemima koje izaziva pad estrogena. To su osteoporoza, valunzi, pad libida, nesanice i razni drugi simptomi koji se javljaju kod svake žene.

Prevremena insuficijencija jajnika može biti posledica fizioloških faktora (naslednost, sindromi) ili posledica medicinske intervencije (uklanjanje jajnika kod raka, zračenje, hemioterapija) ili autoimunog oboljenja (sistemski eritemski lupus).

Rana dijagnostika i terapija nadomeštanja hormona je bitna za prevenciju nekih od posledica, kao što je osteoporoza.

Dijagnostika insuficijencije jajnika ili tačnije, procenjivanje zaliha jajnika, može se obaviti kombinacijom ultrazvučnog pregleda i kontrolom antimilerijanovog hormona (Anti-Mullerian Hormone: AMH) u krvi (obično vađenje krvi).

 

Na sreću, danas postoji rešenje za dijagnozu prevremene insuficijencije jajnika, u vidu donacije jajnih ćelija od anonimne donorke. Tako postupkom vantelesne oplodnje i donacijom jajnih ćelija žena može zatrudneti i roditi decu.

Donacija je čin altruizma, koji je u Grčkoj potpuno zakonski regulisan i obavezno anoniman. Drugim rečima, ni donorka neće nikad saznati kojem paru je donirala jajne ćelije, niti će par koji ih preuzima (ili dete po odrastanju) moći da sazna identitet donorke.

Donorka se podvrgava kompletnom ispitivanju, kao što je to zakonski predviđeno u Grčkoj. Ispitivanje je isto kao u svim zapadnim zemljama, i uključuje i psihološku procenu.